Tussen de oude meetinstrumenten en het kolossale bureau in komt de stem van Buys Ballot tot leven. Je staat in de kamer van Buys Ballot op Sonnenborgh en wordt de 19e eeuw in gezogen. Op de tentoonstelling 'Meten= weten! Het observatorium van Buys Ballot' wordt het verhaal verteld over de beroemde man die zo veel heeft betekend voor de weerkunde. 

Dit jaar, 200 jaar geleden, zag Christophorus Buys Ballot het licht en groeide hij uit tot de voortrekker van de moderne wetenschap.  De hoogleraar en op en top wetenschapper, was er van overtuigd dat alles met elkaar samenhing: “Kijk over de grenzen, dan neem je meer waar”. Als grondlegger van het Koninklijk Nederlands Meteorologische Instituut (KNMI) was hij van grote betekenis voor de studie van klimaat en weer.

“Als je het weer goed wilt begrijpen, dan moet je op meer plekken in Europa gaan kijken en waarnemen” was de opvatting van Buys Ballot. Buys Ballot zorgde voor een internationale samenwerking met andere landen waarbij de metingen werden verzameld en weerkundige patronen ontdekt werden. De weeranalyses werden op Sonnenborgh gemaakt door een kleine groep studenten. Zo ontstond er meer inzicht in hoe het weer zich door heel Europa ontwikkelde. Sonnenborgh fungeerde als het observatorium voor Europa.

Het historische bolwerk Sonnenborgh was een uitermate geschikte plek om een sterrenwacht en een meteorologisch instituut te stichten. Hoog op een heuvel, aan de rand van de stad kon je goede waarnemingen verrichten. Het bastion werd nog in de 16e en 17e eeuw gebruikt om de stad te beschermen, maar had in de 19e eeuw geen functie meer. Tijdens zijn reizen was het hem al opgevallen, dat sterrenkundige en meteorologische instituten vaak op één plek waren gehuisvest. Zo moest dat in Nederland ook. In 1854 starten de medewerkers van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut met hun werk en was het astronomische en meteorologisch observatorium een feit.

De eerste directeur van het KNMI maakte internationaal naam met de wet van Buys Ballot en bracht samenwerking tussen weerkundigen uit verschillende landen op gang. Tevens bedacht hij een speciale seinpaal om schepen te waarschuwen voor storm. Zodat de scheepvaart goed geïnformeerd was over de weertoestand. Het eerste weerbericht in Nederland was een feit.

De meteorologie heeft in de twintigste eeuw een enorme sprong voorwaarts gemaakt. Er zijn nu andere vragen over het weer, er wordt anders gemeten en er worden moderne en andere meetapparatuur gebruikt. Dit alles wordt in de tentoonstelling aan de hand van filmpjes uitgelegd. In de tentoonstelling kun je de sfeer proeven van die tijd, waarnemingen doen en er staat een weerstation in de tuin.

Meten = weten! Het observatorium van Buys Ballot is mede mogelijk gemaakt door bijdragen van: Carel Nengermanfonds, C.H. Windfonds, Elise Mathilde Fonds, Fentener van Vlissingenfonds, Gemeente Utrecht, Instituut voor Marien en Atmosferisch Onderzoek (Universiteit Utrecht), J.E. Jurriaanse Stichting, K.F. Hein Fonds, Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut, Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde, Provinciaal Utrechts Genootschap en Teaching and Learning Lab (Universiteit Utrecht).